اسماء بنت خمارویهاسماء بنت خمارویه، معروف به قَطر النَّدی دختر خمّارویه امیر مصر بود که پدرش برای نزدیک شدن به معتضد عباسی به ازدواج او درآورد. ۱ - معرفی اجمالینامش اسماء دختر خمّارویه امیر مصر بود و قطرالندی لقب داشت. خمّارویه می‌خواست به معتضد نزدیک شود، لذا همراه ابن جصّاص هدایا و پیشکش‌هایی برایش فرستاد و از خلیفه خواست دخترش قطرالندی را به فرزند خلیفه المکتفی بالله، تزویج کند. معتضد در پاسخ گفت که خودش با آن دختر ازدواج خواهد کرد و او را با مهری به ارزش تقریباً یک میلیون درهم به عقد خود درآورد. خمّارویه نیز در جشن عقدش آن قدر اموال و هدایا هزینه کرد که جز در ازدواج هارون الرشید با زبیده دختر جعفر بن منصور و ازدواج مامون با پوران دختر حسن بن سهل چنین مبالغ و مخارجی صرف نشده بود. او جهاز بی‌مانندی برای دخترش تهیه کرد. حتی گفته می‌شود: در جهیزیه‌اش یک هزار هاون زرّین بود. خمّارویه برای تهیه جهاز دخترش، خزانه‌اش را خالی کرد و همراهش تا دمشق آمد و در آن‌جا در سال ۲۸۲ق با او وداع کرد و خودش در همان سال در دمشق مورد سوء قصد قرار گرفت و کشته شد. هنگامی که قطرالندی به‌سوی معتضد حرکت کرد، عمه‌اش عباسه دختر احمد بن طولون نیز با برادرزاده‌اش برای مشایعت حرکت کرد و تا آخرین آبادی مصر در طرف شام پیش آمد و آن‌جا روستایی بنا کرد که «عباسیّه» نام گرفت. قطرالنّدی در بغداد درگذشت و در کاخ «رصافه» به خاک سپرده شد. ۲ - شعر ابن رومیوقتی قطرالنَّدی همراه ابن جصّاص به بغداد رسید، ابن رومی به‌مناسبت رسیدنش قصیده‌ای سرود و در بخشی از آن گفت: «ای بزرگ و سالار عرب که با میمنت و برکت، بانوی بزرگ عجم به همسری او در آمد! با او خوشبخت باش! هم چنان که او با تو سعادتمند شده و به بیش از آرزوها و انتظارات خود دست یافته است. سعادت و خوشی سراسر وجودش را فراگرفت و دستانش مملو از کرامت، و قلبش سرشار از افتخار است. خورشید عالم‌تاب به همسری ماه شب چهارده در آمد، و با پیوند این دو، تیرگی از سراسر جهان رخت بربست». [۳]
مقریزی، احمد بن علی، خطط، ج۱، ص۳۱۹.
[۹]
ابن ساعی، علی بن انجب، نساء الخلفاء، ص۱۰۴.
[۱۰]
حسون، محمد، اعلام النساء، ج۴، ص۲۱۲.
۳ - پانویس
۴ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۴۳-۱۴۴. |